İran’ın nükleer programı, uluslararası siyasetin en tartışmalı konularından biri olmaya devam ediyor. Tahran yönetimi, nükleer füzelerini geliştirme çabalarını sürdürürken, bu durum özellikle ABD ile olan ilişkilerde ciddi bir gerginliğe yol açıyor. Hem bölgesel hem de küresel düzeyde etkileri olan bu durum, İran’ın ABD’ye karşı misilleme stratejilerini ve olası senaryolarını da gündeme getiriyor. Peki, Tahran yönetimi, olası bir çatışma durumunda ABD’ye nasıl karşılık verebilir? İşte bu sorunun yanıtını ararken, üç farklı senaryo üzerinde duracağız.
İran’ın en belirgin misilleme stratejilerinden biri, asimetrik savaş taktiklerini kullanmak olacaktır. Tahran, doğrudan bir askeri çatışmaya girmek yerine, bölgedeki milis grupları ve müttefikleri aracılığıyla karşılık verebilir. İran, Lübnan’daki Hizbullah, Yemen’deki Husiler ve Irak’taki Şii gruplar gibi müttefiklerinin potansiyelinden yararlanarak, ABD üslerini hedef alabilir veya bölgedeki istikrarı bozacak eylemler gerçekleştirebilir. Bu tür stratejiler, İran’ın askeri gücünü doğrudan kullanmadan ABD’ye zarar verme çabasının bir parçası olarak öne çıkmaktadır. Ayrıca, İran’ın insansız hava araçları (İHA) ve siber savaş alanındaki kapasiteleri de asimetrik savaş stratejisinin bir parçası olabilir. Bu tür misillemeler, genellikle uluslararası kamuoyunun dikkatini çekmeyecek biçimde gerçekleştiği için, İran için daha az riskli bir seçenek olarak değerlendiriliyor.
İkinci senaryo, Tahran’ın nükleer müzakerelerde yaptığı geri adımları ve var olan anlaşmaları gözden geçirmesini içeriyor. İran, ABD’nin yaptırımlarının ve baskılarının arttığı bir dönemde, nükleer programını daha da ileri bir aşamaya taşıyabilir. Bu durum, dünya genelinde nükleer silahların yayılmasını tetikleyebilir ve bölgede ciddi bir güvenlik kaygısı yaratabilir. Özellikle, İran’ın nükleer kapasitesini artırarak, diğer ülkeleri ve ABD'yi tehdit edici bir pozisyona gelmesi, Cenevre’deki müzakereleri olumsuz etkileyebilir. Böyle bir yaklaşım, hem İran’ın askeri gücünü pekiştirecek hem de ABD ile müzakere masasına otururken elini güçlendirmesine yardımcı olacaktır. İran, aynı zamanda, müzakerelerde daha katı ve taleplerinin öne çıktığı bir strateji izleyerek, dünya toplumunun dikkatini çekebilir ve destek arayışına gidebilir.
Son senaryo, İran’ın ABD’ye karşı ekonomik yaptırımları ve uluslararası baskıları artırma stratejisi üzerine odaklanıyor. Tahran, ülkedeki iç ekonomik zorlukların altında ezilirken, aynı zamanda dünya genelinde stratejik müttefik arayışına girebilir. İran, dış ticaretini artırarak ve yeni pazarlar bularak ABD’nin etkisini azaltmaya çalışabilir. Özellikle Çin, Rusya ve diğer gelişmekte olan ülkelerle olan ilişkilerini güçlendirerek, ekonomik anlamda daha bağımsız bir duruş sergileyebilir. Bu tür girişimler, İran’ın misilleme stratejisinin bir parçası olarak, ABD’nin Ortadoğu’da uyguladığı baskılara karşı koymasına yardımcı olacaktır. Ayrıca, Tahran, uluslararası organizasyonlarda lobicilik yaparak ve müttefikleriyle iş birliği yaparak ABD’ye karşı ortak bir cephe oluşturma çabası içine girebilir.
Sonuç olarak, İran’ın ABD’ye karşı olası misilleme senaryoları, uluslararası politikaları ve güvenlik dinamiklerini derinden etkileyebilir. Tahran’ın kullandığı stratejiler, sadece bölgesel güvenliğin değil, aynı zamanda küresel istikrarın da büyük bir parçası haline geliyor. Bu nedenle, her iki tarafın da dikkatle analiz etmesi gereken bir durum söz konusu. Bu süreçte İran’ın ne tür adımlar atacağı, uluslararası kamuoyu tarafından merakla bekleniyor.
