Safer ayı, İslam takviminde önemli bir yere sahip olan ve Müslümanlar tarafından dikkatle izlendiği bilinen bir ay. Güneş takvimine göre her yıl yaklaşık 11 gün daha erken gelen Safer, Hicri takvimin ikinci ayı olarak kabul edilmektedir. Bu ay, çeşitli inanç sistemlerinde farklılıklar gösterse de, genel olarak olumsuzluk, sıkıntı ve zorluklarla ilişkilendirilir. Bu makalede, Safer ayının ne zaman başladığı, tarihsel ve dini bağlamda anlamı, Türk kültüründeki yeri ve bu dönemde yaşanan olaylar hakkında derinlemesine bir bakış sunacağız.
Safer ayı, Hicri takvimin 2. ayı olarak kabul edildiğinden, her yıl Güneş takvimine göre değişkenlik göstermektedir. 2023 yılı itibarıyla Safer ayı, 18 Eylül 2023 tarihinde başlamış ve 17 Ekim 2023'te sona ermiştir. 2024 yılında ise Safer ayı, 7 Ekim 2024 tarihinde başlayıp, 5 Kasım 2024’e kadar devam edecek. Bu tarihler, İslam takvimine göre belirlenmiş olup, ayın fazları ve hilalin görünmesi ile netlik kazanır.
Safer ayı, İslam dünyasında olumsuzluklarla ilişkilendirilse de, bu ayda yaşanan bazı önemli dini olaylar ve ibadetler de bulunmaktadır. Bazı Müslümanlar, Safer ayının başlangıcında, bu ayın bereketinden istifade etmek ve manevi olarak güçlenmek amacıyla çeşitli ibadetler yaparlar. Özellikle dua, tefekkür ve sadaka verme, bu ay boyunca yaygın olan uygulamalardandır.
Türk kültüründe ise Safer ayı, bazı geleneklerde ve inançlarda olumsuz bir dönem olarak bilinse de, aynı zamanda toplumsal dayanışmanın arttığı, yardımlaşmanın ön planda olduğu bir süreçtir. Bu ayda, toplumda yardımlaşma etkinlikleri yapmak ve ihtiyaç sahiplerine yardımda bulunmak geleneksel hale gelmiştir. Birçok camide özel etkinlikler düzenlenir ve bu ayın anlamı anlatılır.
Safer ayının özellikle ilk 13 günü, geçmişteki bazı yanlış anlaşılmalar ve temennilerle dolu olduğundan, bu sürede özellikle dikkatli olunması gerektiği inancı hâkimdir. Toplumda bu dönemde bazı geleneksel inanışlar ortaya çıkıyor. Ancak bu inançların çoğu, dini metinler veya hadislerden değil, daha çok toplumsal geleneksel birikimden kaynaklanmaktadır.
Sonuç olarak, Safer ayı İslam takviminde önemli bir yere sahiptir. Bu ay, hem toplumsal hem de bireysel olarak ibadet ve yardımlaşma dönemidir. Safer ayının başlangıç ve bitiş tarihleri, her yılın Hicri takvimine göre değişiklik gösterse de, bu ayın anlamı ve önemi dikkat çeken bir konudur. Müslümanların, Safer ayı boyunca yaptıkları ibadetler ve toplumsal dayanışma çalışmaları, bu ayı daha da kıymetli hale getirir.
